THÔNG TIN BÁO CHÍ Về tình hình một số bệnh viêm đường hô hấp cấp và khuyến cáo phòng, chống

I. Tình hình bệnh một số bệnh viêm đường hô hấp cấp trên thế giới

Theo ước tính của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hàng năm trên thế giới ghi nhận khoảng 1 tỷ ca mắc cúm mùa, trong đó có khoảng 290.000 đến 650.000 ca tử vong. Dữ liệu giám sát mới nhất cho mùa cúm 2025-2026 cho thấy hoạt động của vi rút cúm đang gia tăng trên phạm vi toàn cầu với chủng cúm A(H3N2) đang chiếm ưu thế ở các khu vực như Bắc Âu, Tây Á, Nam Á và Đông Nam Á[1] [2]. Trong các bệnh gây viêm nhiễm đường hô hấp, bệnh do vi rút hợp bào hô hấp (RSV) là một trong những nguyên nhân gây bệnh viêm đường hô hấp cấp phổ biến ở trẻ em và có thể gây biến chứng nặng ở người cao tuổi. Hàng năm, có khoảng 3,6 triệu trẻ em dưới 5 tuổi phải nhâp viên do RSV, trong đó có khoảng 100.000 trường hợp tử vong.

II. Tình hình bệnh một số bệnh viêm đường hô hấp cấp tại Việt Nam

- Tại Việt Nam, trong những năm gần đây luôn ghi nhận khoảng 300.000 đến 500.000 trường hợp mắc bệnh viêm đường hô hấp cấp hàng năm. Trong năm 2025, số mắc giảm ở những tháng giữa năm và có xu hướng tăng trở lại trong 03 tháng gần đây với khoảng 8.500 - 11.000 trường hợp/tháng.

- Tích lũy từ đầu năm 2025, cả nước ghi nhận hơn 132.000 trường hợp mắc cúm mùa, trong đó có 03 trường hợp tử vong. So với cùng kỳ năm 2024 (267.401 ca mắc, 06 tử vong), số mắc giảm 54,8%, số tử vong giảm 03 trường hợp. Các chủng vi rút cúm lưu hành chủ yếu tại Việt Nam hiện nay là cúm A(H1N1), A/H3N2 và cúm B, chưa ghi nhận thay đổi về độc lực của vi rút.

Nhận xét chung:

Hiện nay, thời tiết đang trong giai đoạn chuyển mùa Thu - Đông, sự thay đổi thất thường của nhiệt độ và độ ẩm là điều kiện thuận lợi cho các tác nhân gây bệnh đường hô hấp phát triển và lây lan, đặc biệt là bệnh cúm mùa, bệnh do vi rút RSV; đồng thời giai đoạn cuối năm có sự gia tăng giao lưu, đi lại và tổ chức nhiều sự kiện đông người như hội nghị, tổng kết, đám cưới, ... làm tăng nguy cơ lây lan từ các khu vực công cộng, tập trung đông người về các hộ gia đình và tăng khả năng mắc bệnh  ở trẻ em, người già là những đối tượng có nguy cơ cao.

Theo báo cáo của hệ thống giám sát đã ghi nhận sự gia tăng cục bộ các trường hợp mắc cúm mùa, bệnh do vi rút RSV, bệnh tay chân miệng tại một số địa phương, trong đó có nhiều ca nhập viện điều trị tại các bệnh viện tuyến cuối, nhất là khu vực miền Bắc (Bệnh viện Nhi Trung ương, Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương…).

III. Khuyến cáo phòng, chống

Để chủ động phòng, chống dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp, Bộ Y tế khuyến cáo người dân thực hiện tốt các nội dung sau:

1. Đảm bảo vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay thường xuyên, che miệng khi ho, hắt hơi. Không đưa tay lên mắt, mũi, miệng khi chưa rửa sạch.

2. Đeo khẩu trang khi đến nơi tập trung đông người, trên các phương tiện giao thông công cộng, hoặc khi có các triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh để bảo vệ bản thân và người xung quanh.

3. Hạn chế tiếp xúc với người mắc bệnh viêm đường hô hấp cấp hoặc các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh khi không cần thiết.

4. Vệ sinh môi trường sống, thường xuyên vệ sinh, lau chùi các bề mặt hay tiếp xúc (như tay nắm cửa, bàn phím, điện thoại…);

5. Thường xuyên thực hiện các biện pháp làm thông thoáng và đón ánh sáng tự nhiên vào phòng học, phòng làm việc, phòng hội nghị, hội thảo, nhất là sau giờ học, sau giờ làm việc, sau các buổi tổ chức sự kiện để tiêu diệt mầm bệnh, giảm nguy cơ lây bệnh.

6. Nâng cao thể trạng, thực hiện lối sống lành mạnh; có chế độ ăn uống cân bằng, đủ chất dinh dưỡng; tăng cường vận động thể lực để nâng cao sức đề kháng của cơ thể.

7. Khi có các triệu chứng như ho, sốt, sổ mũi, đau đầu, mệt mỏi, người dân cần liên hệ ngay với cơ sở y tế để được tư vấn, khám và xử trí kịp thời. Không tự ý mua thuốc, đặc biệt là thuốc kháng vi rút để điều trị tại nhà nếu không có chỉ định của cán bộ y tế.