Dự phòng và can thiệp cho trẻ sinh non
Theo Tổ chức Y tế thế giới, mỗi năm trên toàn cầu có hơn 13 triệu trẻ sinh non, tức là cứ 10 trẻ sinh ra thì có 1 trẻ sinh non. Sinh non là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ sơ sinh, cướp đi sinh mạng của khoảng khoảng 1 triệu ca tử vong mỗi năm. Ngay cả khi vượt qua được nguy cơ giàng được sự sống. Những trẻ em được sống sót sau sinh non thường phải đối mặt với nhiều vấn đề sức khỏe lâu dài ảnh hưởng sâu sắc đến tương lai của các em như chậm phát triển, khuyết tật vận động, giảm thị lực, thính lực và các rối loạn về hành vi, học tập.
Tại Việt Nam, trẻ sinh non vẫn là một vấn đề y tế đáng quan tâm, chiếm khoảng 25% số ca tử vong sơ sinh có nguyên nhân do sinh non/nhẹ cân. Mặc dù ngành y tế đã đạt được nhiều tiến bộ trong chăm sóc sơ sinh và điều trị , trẻ sinh non vẫn là nhóm đối tượng nguy cơ cao, đòi hỏi sự quan tâm đặc biệt từ cả hệ thống y tế và toàn xã hội.
Tại Lai Châu, Chương trình can thiệp giảm tử vong trẻ em và Kế hoạch hành động quốc gia về Chăm sóc sức khỏe sinh sản giai đoạn 2021-2025 luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo, hướng dẫn, hỗ trợ chuyên môn của các cơ quan chuyên môn thuộc Bộ Y tế; sự chỉ đạo sát sao của các cấp ủy, chính quyền và các ban, ngành, đoàn thể tại địa phương; sự nỗ lực không ngừng của hệ thống y tế trên toàn tỉnh. Tuy nhiên, hiện nay Chương trình vẫn còn gặp không ít khó khăn: Nhu cầu chăm sóc sức khỏe của nhân dân ngày càng cao, mô hình bệnh tật thay đổi; một số bệnh truyền nhiễm có xu hướng quay trở lại; các bệnh không truyền nhiễm, tai nạn, thương tích có chiều hướng tăng; các dịch bệnh mới, bệnh lạ diễn biến khó lường; xuất hiện các yếu tố ảnh hưởng xấu đến sức khỏe nhân dân như môi trường, biến đổi khí hậu, xã hội và lối sống; quy mô dân số vẫn tiếp tục gia tăng; đặc thù về điều kiện tự nhiên và đặc điểm kinh tế xã hội của địa phương… Trong khi đó khả năng đáp ứng của hệ thống y tế từ tuyến tỉnh đến tuyến xã có những hạn chế nhất định.
Cán bộ Trạm Y tế phường Tân Phong tiêm vắc xin phòng bệnh cho trẻ em
Để hưởng ứng Ngày Thế giới vì trẻ sinh non (17/11), Bộ Y tế đã triển khai “Tháng cao điểm hành động vì trẻ sinh non” (1-30/11). Đây là cơ hội để nâng cao nhận thức cộng đồng, tăng cường dịch vụ hỗ trợ , giúp trẻ sinh non có cơ hội được sống, phát triển khỏe mạnh và toàn diện.
Hoạt động này nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng, huy động sự tham gia của các bộ, ngành, địa phương và toàn xã hội trong việc dự phòng sinh non, chăm sóc sức khỏe bà mẹ mang thai, cũng như tăng cường các dịch vụ y tế chăm sóc và điều trị cho trẻ sinh non, giúp các em có cơ hội được sống, phát triển khỏe mạnh và toàn diện.
Nhằm giảm tỷ lệ trẻ sinh non/nhẹ cân, phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ cần tiếp cận dịch vụ để dự phòng sinh non là chìa khóa vàng cho một thai kỳ khỏe mạnh. Giảm tỷ lệ trẻ sinh non/nhẹ cân là mục tiêu chung, và dự phòng luôn là biện pháp hiệu quả nhất. Trẻ sinh non cần được Theo dõi và can thiệp chuyên sâu: Trẻ sinh non cần được theo dõi thường xuyên để phát hiện và điều trị kịp thời các biến chứng về hô hấp, tim mạch, mắt và hệ thần kinh. Đặc biệt, trẻ quá non tháng cần được chăm sóc tại các cơ sở y tế chuyên khoa với sự hướng dẫn của các chuyên gia.
Chăm sóc trẻ sinh non/nhẹ cân bằng phương pháp Kangaroo Đây là một phương pháp kỳ diệu giúp giữ ấm, điều hòa nhịp tim và nhịp thở cho trẻ. Theo WHO, phương pháp Kangaroo có thể giảm nguy cơ tử vong tới 50% và tăng cường khả năng bú mẹ.
Nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ vì sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ sinh non, giúp tăng cường hệ miễn dịch và giảm nguy cơ nhiễm trùng. Các chuyên gia khuyến nghị nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu và tiếp tục kết hợp ăn bổ sung đủ dưỡng chất phù hợp lứa tuổi đến khi trẻ đủ 2 tuổi.
Giảm tỷ lệ sinh non không chỉ là nhiệm vụ của ngành Y tế mà còn đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ của nhiều ngành, các cấp chính quyền và toàn cộng đồng. Đảm bảo điều kiện chăm sóc sức khỏe cho phụ nữ mang thai; Triển khai dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu một cách hiệu quả, nâng cao hiểu biết và ý thức chăm sóc thai kỳ. Việc vào cuộc của toàn xã hội, cùng với sự hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế và trong nước , sẽ là động lực to lớn góp phần giảm tỷ lệ sinh non, tử vong sơ sinh, và cải thiện chất lượng cuộc sống cho trẻ sinh non và gia đình.